Koers grafieken uitleg beleggen

In les 4 van de cursus actief beleggen heb je je eerste belegging gedaan. Als het goed is heb je dat met virtueel kapitaal op een demorekening gedaan. (Heb je nog geen demorekening? In les 3 legden we uit hoe je gratis een demorekening opent.)

Hoe heeft je eerste belegging het gedaan? We hopen dat je winst hebt gemaakt. Maar ook als je verlies hebt gemaakt is dat geen probleem, omdat op een demorekening verlies je geen echt geld kost. Het gaat er vooral om dat je leert van de ervaring.

Toen je je eerste positie in aardolie hebt geopend, hebben we het verder niet gehad over de olieprijs. We hebben ook niet gekeken of olie op dat moment wel een goede belegging was. Als je met echt geld belegt, wil je dat anders doen. Dan wil je eerst bedenken of een belegging geschikt is, en zo ja, bij welke prijs je in wilt stappen.

Er zijn vele manieren om te bepalen wat goede beleggingen zijn. In de rest van de beleggingscursus bespreken we er een aantal van. Een van de belangrijkste hulpmiddelen daarbij is de koersgrafiek. In deze les leggen we uit hoe je koersgrafieken moet aflezen en welke informatie je daaruit kunt halen.

Koersgrafieken aflezenDe klassieke lijngrafiek voor beurskoersen

Als je wel eens een koersgrafiek van de beurs hebt gezien, dan ziet die er waarschijnlijk ongeveer uit zoals in de afbeelding hiernaast. Een grillige lijn die op en neer gaat geeft de koers van bijvoorbeeld een aandeel in de loop van de tijd weer. Dit type grafiek noemen we een lijngrafiek (EN: 'line chart'). Een lijngrafiek geeft je snel een overzicht van het koersverloop, maar meer ook niet.

De grafiek heeft twee assen. Een as is een richting waarin de grafiek iets betekent. De eerste as is de horizontale as, ook wel de X-as genoemd. In koersgrafieken van de beurs stelt de horizontale as altijd de tijd voor. Dat wil zeggen dat als we in de grafiek naar rechts bewegen, we vooruit gaan in de tijd, en als we naar links bewegen, we achteruit gaan in de tijd. Onder de grafiek kun je zien hoeveel tijd er verloopt. In de grafiek hiernaast komt punt B dus later in de tijd dan punt A. Punt A werd genoteerd op ongeveer 23 mei, en punt B op ongeveer 1 juni.

De verticale as wordt ook wel de Y-as genoemd, en stelt meestal de koers van een belegging voor. Hoe hoger een punt in de grafiek ligt, hoe hoger de koers op dat moment dus was. Rechts van de grafiek zie je de koersen die bij verschillende hoogten horen. Op punt A was de koers 13.356. Op punt B was de koers circa. 13.760. We kunnen uit de grafiek dus aflezen dat van 23 mei tot 1 juni de koers steeg van 13.356 naar 13.760.

Merk op dat de voorbeeldgrafiek niet erg precies is. Je kunt niet eens zien welke dag het is, laat staan hoe laat. Deze grafiek is bedoeld om je een ruw beeld te geven van het koersverloop over een periode van zo'n 6 weken. Om meer details te zien over het verloop, moet je inzoomen of de periode verkleinen. Inzoomen kan in de Plus500 demo-software met de '+' knop en uitzoomen met de '-' knop. Boven de grafiek kun je de periode veranderen van bijvoorbeeld '4 uur' naar '15 minuten'.

Let er ook op dat de grafiek op de verticale as niet bij 0 begint. Omdat de voorbeeldgrafiek niet onder de 12.900 komt en niet boven de 14.100, worden die gebieden weggelaten. Het lijkt dus misschien alsof de koers heel hard op en neer schommelt, maar in feite is de koersverandering maximaal zo'n 8 à 9 procent.

Andere soorten koers grafieken voor de beurs

Serieuze beleggers gebruiken doorgaans geen lijngrafieken. Het probleem met de lijngrafiek is dat er een lijn wordt getekend die van punt naar punt loopt. Elk punt is een moment in de tijd. Je hebt geen idee wat er tussen twee punten gebeurt. Dat kan een totaal verkeerd beeld geven van hoe beweeglijk een aandeel is. Een vaak geziene lijngrafiek is de eendags-grafiek (EN: 'daily chart'), waarbij elk punt de slotkoers van een beursdag is. Maar binnen een dag kan er veel gebeurden, en die informatie mist in de grafiek.

Er zijn in de loop van de tijd diverse soorten alternatieve grafieken bedacht om dit probleem op te lossen: bar charts, P&F charts, renko charts, kagi charts, en meer. Dit waren allemaal grafieken die gemakkelijk op ruitjespapier te tekenen waren, en daarom handig in de tijd dat er nog geen grafische software bestond. In het digitale tijdperk is er echter maar één type grafiek dat eigenlijk door iedere professionele belegger gebruikt wordt: de candlestick chart. In het Nederlands zou je dit kunnen vertalen als kaarsgrafiek, maar eigenlijk niemand noemt het zo, dus we gebruiken de Engelse term.

Candlestick charts

De candlestick grafiek bestaat uit verticale balken, met aan de bovenkant en de onderkant een verticale streep. Met een beetje fantasie kun je zeggen dat deze balken lijken op kaarsen, met een lont dat er aan de boven- en onderkant uitkomt. Daar komt de naam van dit type grafiek vandaan. Vaak zijn de 'kaarsen' gekleurd: groen als de koers stijgt en rood als de koers daalt.

De kaarsen in een candlestick chart uitgelegdElke kaars staat niet voor een moment, maar voor een periode. In de eendags candlestick chart is elke kaars een beursdag. In de 5-minuten candlestick chart stelt elke kaars 5 minuten voor. De kaarsen worden getekend door een horizontaal streepje te zetten bij de openingskoers en de slotkoers van de periode. Van de ruimte tussen de twee streepjes wordt met twee verticale lijnen een balk gemaakt. Als de openingskoers lager was dan de slotkoers, dan wordt de balk groen gekleurd. Als de slotkoers lager is dan wordt de balk rood gekleurd.

Vervolgens wordt gekeken wat de hoogste en de laagste koers was die het aandeel in de periode aantikte. Als de hoogste koers hoger was dan de top van de balk, wordt een verticale lijn boven de balk getrokken tot aan de hoogst genoteerde koers. Dit is het 'lont' van de kaars. Voor de laagste koers wordt hetzelfde gedaan aan de onderkant van de balk. Deze lijnen worden de schaduw (EN: 'shadow') van de candles genoemd.

Nadat de candle voor een periode voltooid is, wordt rechts daarvan een candle voor de volgende periode getekend. Meestal is de slotkoers van de ene periode de openingskoers van de volgende periode. Daardoor zijn de candles netjes met elkaar 'uitgelijnd'. De uitzondering daarop is wanneer de beurs gesloten is tussen twee candles, maar de koers in die tijd wel verandert. In dat geval ontstaat er een gat tussen twee candles. Dit wordt een gap genoemd in de technische analyse van candlestick grafieken. Sommige traders denken dat je op basis van 'gaps' het koersverloop van een product kunt voorspellen.

Informatie aflezen uit candles

Aan een candle in de grafiek kun je in één oogopslag zien voor een periode:

  • Wat de openingskoers was;
  • Wat de slotkoers was;
  • Of de koers gestegen of gedaald is;
  • Hoe beweeglijk de koers in de periode is geweest.

De Nasdaq-100 grafiek in verschillende resoluties

Het mooie aan candlestick charts is dat ze heel veel informatie gemakkelijk zichtbaar maken. Als je bijvoorbeeld een lange schaduw bij een candle hebt, dan weet je dat de koers in die periode heel beweeglijk is geweest. Je kunt daarop 'inzoomen' door de periode te verkleinen. De candles met kortere periode vertellen het 'verhaal' van de uitgezoomde candle.

In afbeelding 5.3 zie je twee candlestick charts onder elkaar. De grafieken zijn van de Amerikaanse Nasdaq 100 index en beslaan een periode van 5 uur. De bovenste grafiek is de 1-uurs-grafiek. Elke candle stelt een uur voor. In een periode van 5 uur zitten dus maar 5 candles. Als je deze grafiek bekijkt, dan lijkt op het eerste gezicht de index heel rustig te stijgen, zonder veel volatiliteit. Maar kijk hoe lang de schaduwen zijn ten opzichte van de candles! Dat betekent dat er binnen elk uur wel degelijk veel beweging is geweest.

In de onderste grafiek kun je dat zien. Deze gaat over dezelfde tijdsperiode van de Nasdaq 100, maar nu kijken we naar de 5-minuten-grafiek. Elke candle is 5 minuten, en er gaan dus 12 candles in een uur. We zien dat de koers heftig op en neer beweegt, en dat er nauwelijks sprake is van een stijgende trend. Als we geen candlestick grafiek hadden gebruikt, dan hadden we deze informatie gemist.

Conclusie

Nu je weet hoe je candlestick charts moet aflezen raden we je aan om geen andere grafieken meer te gebruiken. Het is goed om gewend te raken aan het werken met candlestick grafieken. Candlestick grafieken geven meer informatie dan andere soorten grafieken, en hebben geen nadelen. Alleen voor beginners zien ze er meer verwarrend uit. Later zul je leren om diverse soorten technische analyse uit te voeren op deze koersgrafieken.

Wat je uit deze les van de cursus moet onthouden:

  • Grafieken laten het koersverloop van beleggingen in de tijd zien.
  • De meest bruikbare soort grafiek is de candlestick chart.
  • Elke candle in de grafiek laat informatie zien over een tijdsperiode.
  • Door de lengte van de tijdsperiode aan te passen kun je 'inzoomen' op de details.

Na deze les weet je genoeg over de beurs, brokers, beleggingsplatforms, en koersgrafieken om zelf actief te kunnen handelen. In de volgende les gaan we kijken naar beleggen in aandelen en wat daarbij komt kijken.

 

Les 6 van de cursus beleggen in aandelen